ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Με την χάριν του Κυρίου και την σκέπην της Παναγίας προβαίνομεν εις την επανέκδοσιν ενός παλαιτύπου, σπουδαιοτάτου και ψυχωφελεστάτου βιβλίου (δυσευρέτου σήμερον) ονομαζομένου “ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ”. Tο πάνυ ωφέλιμον τούτο βιβλίον συνεγράφη υπό του Κερκυραίου Ιατροφιλοσόφου Νικολάου Βουλγάρεως τη προτροπή του Μ. Πρωτοπαπά Κερκύρας Χριστοδούλου, κατά σάρκα αδελφού του συγγραφέως, εν έτει 1681, ότε και εξεδόθη. Λογους της συγγραφής και εκδόσεως επικαλείται ο Μ. Πρωτοπαπάς, το “απλούν των ιερέων και την κοινήν ωφέλειαν του ιδίου αυτού ποιμνίου”. Η έκδοσις του διδακτικού τούτου βιβλίου εγένετο εις δύσκόλους καιρούς δια την ορθόδοξον πίστιν και ανέθρεψεν, εστήριξεν, εγαλούχισεν εις αυτήν και εμόρφωσεν κατά Χριστόν γενεάς Ορθοδόξων Χριστιανών, κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι υπέφερον τα πάνδεινα με σκοπόν τον εκλατινισμόν των.
Ηυτύχησα εκ παιδικής ηλικίας να ενωτισθώ το περιεχόμενον τούτου, εις τας αλησμονήτους εκείνας εσπερινάς συνάξεις των απλοϊκών και εν πολλοίς αγραμμάτων νησιωτών γειτόνων μου, πότε εις μίαν οικίαν και πότε εις άλλην κατά τας μακράς νύκτας του χειμώνος (τας εις την τοπικήν διάλεκτον λεγομένας [ε] σπερατζάδας) όπου παρά τον κάματον της ημέρας εις τούς ελαιώνας και τα περιβόλια, καθήμενοι παρά την θάλπουσαν εστίαν, χαρούμενοι και ευδιάθετοι, είχον την διάθεσιν ζωηράν να ενωτίζονται τα της πίστεως και ευσεβείας. Αλησμόνηται συγκινητικαί στιγμαί (αι οποίαι εχάθησαν, φευ, ανεπιστρεπτί), καθ’ ας ο ολιγογράμματος εξ’ αυτών, συλλαβίζων πολλάκις προσεπάθη εις επήκοον πάντων να αναγνώση το παρόν βιβλίον τετυπωμένον μάλιστα με την αρχαίαν γραφήν.
Tούτο, περιελθόν εις την κατοχήν μου κληρονομικώς παρά του εκ μητρός θείου μου, κατά την εφηβικήν μάλιστα ηλικίαν, ωφέλησεν την ψυχήν μου τα μέγιστα και κατήρτισέ με σπουδαίως εις τα της πίστεως και λατρείας, ομοίως και εις τα της Εκκλησίας, καθ’ ότι υπήρξεν δι’ εμέ αστείρευτος πηγή συνεχούς πνευματικού ανεφοδιασμού. Διακονών τον λόγον του Θεού και περιοδεύων επί είκοσι και πλέον έτη την ύπαιθρον της ελληνικοτάτης γης της Μακεδονίας (και δη της Βορείου Χαλκιδικής) συναλιζόμενος δε μετά του λαού του Θεού και διαπιστώνων οσημέραι την άγνοιαν περί βασικών θεμάτων πίστεως, δόγματος και πνευματικών υποχρεώσεων, ιδιαιτέρως μεταξύ των νέων μας, εθεώρησα την επανέκδοσιν του παρόντος βιβλίου χρήσιμον· με την πεποίθησιν ότι τούτο ένεκα του εποικοδομητικού περιεχομένου ου μην, αλλά και του τρόπου μεθ’ ου προσφέρεται θα συμβάλη σπουδαίως, χάριτι Θεού, εις την πνευματικήν κατάρτισιν των αναγνωστών του.
Εν κατακλείδι βαθείαν αισθάνομαι την ανάγκην όπως εκ μυχίων καρδίας ευχαριστήσω τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ.κ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΝ και πολυσέβαστόν μοι Γεροντα, όστις πλουσίαν παρείχεν την ευλογίαν και ολόθυμον την συγκατάθεσίν του, δια την έκδοσιν του παρόντος βιβλίου.
Αρχιμ. Ιγνάτιος Ριγανάς
Ιεροκήρυξ – Γεν. Αρχ. Επίτροπος Ι. Μ. Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου