Βιβλία

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Μυστικὴν ἕλξιν αἰσθανόμενος, ἐκ τῆς πρωΐμου παιδικῆς ἡλικίας πρὸς τὸ πρόσωπον τὴς Κυρίας Θεοτόκου καὶ διὰ τῶν πρεσβειῶν και τῇ προστασίᾳ Αὺτῆς ἐν αὐτῇ τῇ ἡλικία εὐεργετιθεὶς θαυμαστῶς.
Ἐκτοτε αἰσθανόμουν καὶ αἰσθάνομαι τὴν προστατευτικὴν Παρουσίαν Της εἰς τὰ διάφορα στάδια τῆς ζωῆς μου, τοὺς πειρασμοὺς, τὰς δυσκολίας καὶ τὰ ἐμπόδια.
Διὸ καὶ ἐνδόμυχος πόθος ὑπῆρχεν ὅπως δυνηθῶ νὰ πράξω τὶ εὐχαριστιακῶς καὶ εὐγνωμόνως διὰ πάντα τὰ ὑπὸ τῆς Πανυμνήτου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν Μητρὸς ὑπὲρ ἐμοῦ πεποιημένα.
Ἀξιωθεὶς νὰ ἀνεγείρω σὺν τῇ ἐμοὶ συνοδεὶαν Ναὸν καὶ οἶκον ἀφιερωμένον τῇ Μητρὶ τοῦ Θεοῦ καὶ ἐγκαθιδρύσας ἐν Αὐτῷ τὴς συνοδεὶας ἐφέστιον καὶ χαριτόβρυτον Ἱερὰ εὶκόνα τῆς Κυρίας Θεοτόκου ἐπονομαζόμενη «Χαρᾶς τῶν Θλιβομένων» ἀποτάνθην ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸν ἑντιμολογιῶτατον Ἄρχοντα τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας κον Χαράλαμπον Μπούσιαν Δόκιμον καὶ εὐλαβέστατον Ὑμνογραφον καὶ παρακαλέσαμεν τοῦτον ὅπως συντάξῃ πλήρη ἀσματικήν ἀκολουθίαν καὶ Παρακλητικό Κανόνα τῆς Συνάξεως Αὐτῆς τελουμένης κατὰ τὴν Κυριακὴν τῶν Μυροφόρων ὡς πρώτη Αὔτη δεξαμένη τὸ Μήνυμα τῆς Χαρᾶς τῆς σωτηρίας κατὰ τὸν Εὐαγγελισμὸν καὶ ἐν συνεχείᾳ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
Δοξολογῶ ἐξ ὅλης καρδίας τὸν Κύριον διότι ἡξιώθῃν νὰ προσφέρω τῇ Πανυπεράγνῳ Μητρὶ Αὐτοῦ «Χαρὰ τῶν Θλιβομένων» ὡς ἀντίδωρον ταπεινόν καὶ ἔκφρασιν εὐγνωμοσύνης τὸν παρόντα Παρακλητικό Κανόνα καὶ νὰ ἐκδόσω τούτον τύποις πρὸς προσευχητικήν ὡφέλειαν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Δέξασθε οὖν ὤ φιλέορτοι τῆς Θεοτόκου ἐρασταί τὸν παρόντα Παρακλητικό κανόνα καὶ ψάλλατε στὴν Κυρία Θεοτόκον «Χαρά τῶν Θλιβομένων» τοῦτον μετ’ εὐφροσύνης εὐλαβείας καὶ πίστεως εὶς πάσαν ἀνάγκην σας ἐκζητοῦντες ὅπως ἁφαιρεῖ Αὔτη καὶ διασκεδάζει κάθε θλίψιν πειρασμὸν καὶ στενοχωρίαν τοῦ παρόντος βίου, ἀξιώσει δὲ ἡμᾶς διά τῶν πρεσβειῶν Της καὶ τῆς τῶν οὐρανῶν Βασιλεῖας. Ἀμῆν.

«Πάν ὁ,τι ἀν ποιῆτε ἐν λόγῳ ἤ ἐν ἔργῳ πάντα ἐν ὀνόματι Κυρίου Ἰησοῦ, εὐχαριστοῦντες τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ δι’ αὐτοῦ» (Κολ.3,17)

Ἔγγραψα ἐν τῷ κελλίῳ μου
Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το γεγονός που έκανε γνωστή την εικόνα της Παναγίας «Ακένωτον Ποτήριον» συνέβη το 1878. Στην περιφέρεια Εφραίμοβσκι στην επαρχία της Τούλα, ένας συνταξιούχος στρατιώτης ονόματι Στέφανος βασανίζονταν από το πάθος της μέθης. Σπαταλούσε όλα του τα χρήματα στο ποτό και είχε φτάσει σε αξιοθρήνητη κατάσταση. Από το πολύ πιοτό τα πόδια του παρέλυσαν αλλά αυτός εξακολούθησε να πίνει. Κάποια νύχτα αυτός ο αξιοθρήνητος άνθρωπος είδε ένα ασυνήθιστο όνειρο. Ένας επιβλητικός Όσιος στάθηκε μπροστά του και του είπε: «Να πας στην πόλη του Σερπούγοφ στο μοναστήρι της Ευλογημένης Παρθένου. Εκεί θα βρείς την εικόνα που ονομάζεται «το Ακένωτον Ποτήριον» να κάνεις μία προσευχή μπροστά της και θα λάβεις ίαση στο σώμα και την ψυχή».

Μη έχοντας καθόλου δύναμη στα πόδια του και καμιά υποστήριξη, και κανένα μέσο στη διάθεση του δεν αποφάσιζε να ξεκινήσει ένα τόσο μεγάλο ταξίδι. Ο ‘Οσιος ήρθε σε αυτόν ξανά, αλλά ο αλκοολικός δεν υπήκουσε σε ό,τι τον πρόσταξε. Ο Όσιος ήρθε σε αυτόν τρίτη φορά και τον διέταξε με πολύ αυστηρό τρόπο να υπακούσει, έτσι ο αλκοολικός αμέσως ξεκίνησε το ταξίδι του γονατιστός. Σταμάτησε να διανυκτερεύσει την νύκτα σε έναν οικισμό. Μια συμπαθής ηλικιωμένη κυρία του έτριψε τα πόδια για να τον ανακουφίσει από τον πόνο και τον έβαλε να ξαπλώσει σε ένα μέρος κοντά στο ζεστό φούρνο για να μείνει θερμός. Το βράδυ ο ταξιδιώτης ένιωσε μία ευχάριστη αίσθηση στα πόδια του. Όταν ξύπνησε τα πόδια του ήταν αδύναμα αλλά μπορούσε πλέον να σταθεί σε αυτά. Το επόμενο βράδυ ένιωσε καλύτερα. Έτσι στηρίζοντας τον εαυτό του σε δυο ξύλα και αργότερα σε κανένα έφτασε στο Σερπούγοφ.

Αφού εισήλθε στο γυναικείο μοναστήρι Βλαντίτσνι είπε για τα όνειρα του και ζήτησε να προσευχηθεί. Κανείς όμως δεν ήξερε την εικόνα της Παναγίας με αυτό το όνομα. Τότε κάποιος σκέφτηκε ότι η εικόνα αυτή πρέπει να είναι εκείνη που εικόνιζε την Παναγία με το Ποτήριον και ήταν τοποθετημένη σε ένα διάδρομο που οδηγούσε από το ναό στο σκευοφυλάκιο. Όλοι κατεπλάγησαν όταν είδαν ότι μία επιγραφή στο πίσω μέρος της εικόνας αυτής έγραφε «το Ακένωτον Ποτήριον».

Στην εικόνα του Αγίου Βαρλαάμ, τον μαθητή του αγίου Μητροπολίτου Αλεξίου, που ήταν μαζί κτήτορες της Μονής, ο άνδρας γνώρισε αμέσως τον Όσιο που παρουσιάστηκε στα όνειρα του.

Στην επιστροφή του από το Σερπούγοφ ο αλκοολικός γύρισε τελείως υγιής αλλά το σημαντικότερο δεν είχε καμιά έφεση στην επιβλαβή συνήθεια του πιοτού.

Σύντομα το θαυματουργικό αυτό γεγονός άφησε τους τοίχους του μοναστηριού και διαδόθηκε. Πολλοί πιστοί άρχισαν να έρχονται στην νέοευρεθείσα εικόνα του Σερπούγοφ, όχι μόνο από την ίδια επαρχία αλλά και από μακρινά μέρη. Οι άνθρωποι που υπέφεραν από το πάθος της μέθης, ή ήταν εξαρτημένοι από το κάπνισμα και τις παραισθησιογώνες ουσίες(ναρκωτικά) και οι συγγενείς τους προσεύχονταν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας για θεραπεία από τις πιο πάνω ασθένειες ενώ άλλοι κατέφθαναν και καταφθάνουν να την ευχαριστήσουν για την απαλλαγή τους από αυτές τις εξαρτήσεις και τα πάθη.

ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Ο γιος μου είναι 31 χρονών. Επτά χρόνια ήταν εθισμένος στα ναρκωτικά. Σε ένα από τους ναούς της Μόσχας μας συμβούλεψαν να πάμε στο μοναστήρι στο Σερπούγοφ στην εικόνα της Παναγίας «Ακένωτον Ποτήριον». Κάναμε όλα όσα μας είπανε. Για ένα μήνα διάβαζα πρωί και βράδυ τους Χαιρετισμούς του «Ακενώτου Ποτηρίου» χωρίς να χάνω ούτε μέρα. Τώρα συνεχίζω να τους διαβάζω κάθε Σαββατοκύριακο. Πιστεύω ότι μόνο με τη βοήθεια της Παναγίας «Ακένωτον Ποτήριον» ο γιος μου έχει να πάρει ναρκωτικά ένα χρόνο. Αγόρασα ένα δαχτυλίδι για ευγνωμοσύνη στην αγία εικόνα. Για όλη μου τη ζωή θα προσεύχομαι και θα ευχαριστώ την Παναγία. Ευχαριστώ το Θεό για όλα.

Αλέξανδρος, Μόσχα, 21 Απριλίου 2002.

Ευχαριστώ την Παναγία που ονομάζεται «Ακένωτο Ποτήριον» και με βοήθησε να απαλλαγώ από την ασθένεια του αλκοολισμού. Δεν έχω πιει επτά χρόνια, δουλεύω και διακονώ σαν καμπανοκρούστης στο ναό.

Δούλος του Θεού Βίκτωρ, Νάρο Φομίνσκι

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κάθε φορά που δίδω προλογικόν σημείωμα σέ πόνημα στίς σελίδες τοῦ ὁποίου εἶναι γραμμένη ἱστορία τῆς ἑλληνορθοδοξίας μας, αἰσθάνομαι εἰλικρινῶς μεγάλη χαρά.

Αὐτή τήν πνευματικήν εὐφροσύνην νοιώθω καί τώρα πού ἀπευθύνω λόγια εὐλογίας καί ἀγάπης πρός τόν συγγραφέα τοῦ τόμου αὐτοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτην π. Ἰγνάτιον Ριγανᾶ, Ἰεροκήρυκα Ἱ. Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ, ὁ ὁποῖος πολύ τῷ ὄντι ἐκοπίασε γιά τήν συγγραφήν, ἐπιμέλειαν καί ἔκδοσιν τοῦ ἀνά χεῖρας πονήματος.

Ὁ Τόμος περιγράφει διεξοδικῶς τήν ἱστορίαν τῆς περιοχῆς Παλαιοχωρίου Χαλκιδικῆς καί τοῦ Ἱ. Ναοῦ Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ὡς καί τῶν Παρεκκλησιῶν τῆς ὅλης περιοχῆς, ἀλλά καί ἐκθέτει τήν ποιμαντική δραστηριότητα τῆς σήμερον.

Ἐκφράζω γιά τήν ὅλη αὐτή ἐργασία τά θερμά μου συγχαρητήρια. Ἡ καταγραφή τῆς ἱστορίας τῆς πίστεως καί τῶν κατορθωμάτων τῶν παλαιοτέρων ἀλλά καί ἡ παρουσίαση της σύγχρονης ποιμαντικῆς καί κατηχητικῆς δράσεως, ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν σπουδαιότατον ἔρεισμα μνήμης, ἀνορθώσεως καί ἐκπολιτισμοῦ. Τά συγγράμματα εἶναι πάντοτε εἰκόνες παιδεύσεως, φῶτα πράξεων ἀγαθῶν καί μνημεῖα διδαχῆς γιά τίς ἐπαρχόμενες γενεές. Τό ἀξίωμα τοῦ ἀγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου «παίδευσιν τῶν παρ’ ἡμῖν ἀγαθῶν εἶναι τό πρῶτον» παραμένει λίαν ἐπίκαιρο.

Εὔχομαι ὁλόψυχα νά διανθίσουν τήν κοινωνίαν μας μέ ὑψηλά καί εὐγενῆ αἰσθήματα τά γεγραμμένα στίς σελίδες τοῦ Τόμου αὐτοῦ καί να φέρουν ἀγλαοῦς καρπούς σέ κάθε ἀναγνώστη τους.

Μετ’ εὐχῶν διαπύρων
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ
2006

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

«Πρὸς τίνα καταφύγω ἄλλην Ἁγνή; ποῦ προσδράμω λοιπὸν καὶ σωθήσομαι; ποῦ πορευθῶ; ποίαν δὲ ἐφεύρω καταφυγήν; ποίαν θερμὴν ἀντίληψιν; ποῖον ἐν ταῖς θλίψεσι βοηθόν; Εἰς Σὲ μόνην ἐλπίζω, εἰς Σὲ μόνην καυχώμαι, καὶ ἐπὶ Σὲ θαρρὼν κατέφυγον».

Ὁ ὡς ἄνω θαυμάσιος ὕμνος, εὑρισκόμενος εἰς τόν Μεγάλον Παρακλητικόν Κανόνα τῆς Κυρίας Θεοτόκου, ἀποτελεῖ δι’ ἅπαντας τούς εὐσεβείς χριστιανούς προτροπήν προς καταφυγήν εἰς Αὐτήν, διά ἀνακούφησιν καί λύτρωσιν ἐκ τῶν πειρασμῶν, δοκιμασιῶν, καί θλίψεων τῆς παρούσης πολυταράχου ζωῆς.

Ἡ Κεχαριτωμένη Κυρία Θεοτόκος, «ἡ ἐκ πασῶν τῶν γενεῶν προορισθεῖσα», διά τό Μυστήριον τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἔπαυσε, οὐδέ θά παύση ἵνα εὐεργετεῖ ποικιλοτρόπως τό ἀνθρώπινον γένος, διά θαυμαστῶν ἐπεμβάσεων, («Πολλά γάρ ἰσχύει δέησις Μητρός πρός εὐμένειαν Δεσπότου…»), αἱ ὁποῖαι ἦταν, εἶναι καί θά εἶναι σημεῖον ἀντιλεγόμενον εἰς πάσας τάς γενεάς, καθότι συγκρούονται μέ τήν λογικήν τῶν ἀνθρώπων.

Τό γεγονός τοῦτο εἶναι ἰδιαιτέρως ὁλοφάνερον σήμερον, ὅπου ὁ ὀρθολογισμός εὑρίσκεται ἐν ἐξάρσει ἀπορρίψας τόν ἀληθινόν Θεόν, τά πάντα περιεργαζόμενος, τά πάντα ἀμφισβητῶν, ἐπ’ οὐδενί ἀναπαυόμενος καί οὐδέν υἱοθετῶν.

Ἀποτέλεσμα τούτου, τῆς ἀπορρίψεως δηλονότι τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἀφ’ ἑνός καί τῆς ἐπιθυμίας τοῦ ἀκόπου χριστιανισμοῦ ἀφ’ ἑτέρου, ὁδηγοῦν τούς ταλαιπωρημένους καί ἀναζητώντας ἀνάπαυσιν συνανθρώπους μας εἰς σέκτας ἀλλοθρήσκων· βουδιστῶν, παγανιστῶν, ἰνδουϊστῶν, εἰς μάγους καί μάγισσας, ὅπου δαπανοῦν ἀστρονομικά ποσά, καθώς καί εἰς αἱρετικάς παραφυάδας προτεσταντῶν, εἰς τάς ὁποίας τά λεγόμενα καί ἐπιτελούμενα «θαύματα» καί αἱ «θεραπεῖαι» εἶναι ἐν ἀφθονίᾳ καί εἰς τήν ἡμερήσιαν διάταξιν, ἐπιμελῶς, δι’εὐνοήτους λόγους, προβαλλόμενα. Ἄς μή λησμονοῦμε ὅτι καί ὁ σατανᾶς, μετασχηματιζόμενος εἰς ἄγγελον φωτός, κάνει θαυμαστά τέρατα καί σημεῖα.

Τά ὄντως θαυμαστά καί ἀναμφισβήτητα γεγονότα τῶν θείων ἐπεμβάσεων εἰς τήν ζωήν μας, εἶναι ἡ ἐκδηλουμένη ἀγάπη τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῇ Χάριτι τοῦ Παναγίου Πνεύματος, διά πρεσβειῶν τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί πάντων τῶν Ἁγίων.

Εἰς βοήθειαν καί παρηγορίαν τῆς θλίψεως, τῆς ἀνασφαλείας, τοῦ ἄγχους καί τῶν τούτοις ὁμοίων, τά ὁποῖα ἔχουν ἐγκλωβίσει τούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας ἀποπνικτικῶς, ὁμοίως καί δι’ ἀνακούφισιν καί ἴασιν ἐκ τῶν ἀσθενειῶν καί πειρασμῶν, προτρέπομεν τούς ἀδελφούς μας χριστιανούς νά καταφεύγουν προσευχητικῶς καί παρακλητικῶς εἰς τήν μεσιτείαν καί προστασίαν τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων. Ἡ πίστις, ἡ ἐμπιστοσύνη δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου εἰς τόν μόνον ἀληθινόν Θεόν, συνυπάρχει και συμπορεύεται μέ τήν ἐλπίδαν. Ἡ Κυρία Θεοτόκος μᾶς παρηγορεῖ στίς θλίψεις μας, μᾶς προστατεύει ἀπό κάθε κίνδυνον, μᾶς σκεπάζει ἀπό κάθε κακόν τῶν ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν. Γίνεται ἔτσι τό ἀσφαλές καταφύγιον καί τῶν χριστιανῶν ἡ προστασία ἡ ἀκαταίσχυντος, ὅσων ἀγωνίζονται τόν ἀγῶνα τῆς πίστεως καί ἀποθέτουν σέ Ἐκείνη καί εἰς τάς ἀκοιμήτους πρεσβείας Της τήν ἐλπίδα των. Ἡ κατάργησις τῆς ἐλπίδος καί ἡ ἐξορία τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωήν ὁδήγησαν τούς ἀνθρώπους εἰς τήν ἀπόγνωσιν καί τήν ἀπελπισίαν∙ καί εἶναι φυσικόν, διότι τό κενόν τῆς ἐλλείψεως τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωήν δέν μπορεῖ μέ τίποτα νά ἀντικατασταθεῖ. Ἡ ἐλπίδα τῶν χριστιανῶν εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, εἶναι «ἡ ἐλπίς τῆς δόξης» (Κολ. 1-27). Εἰς ἐπιβεβαίωσιν δέ τῆς ἀμέσου συναντιλήψεως καί προστασίας τῶν δεομένων εἰς τήν Κυρίαν Θεοτόκον, ὁ ἱερός ὑμνογράφος τοῦ Μεγάλου Παρακλητικοῦ Κανόνος, ὁμολογῶν λέγει: «Οὐκ ἔστιν ἀριθμήσασθαι δυνατόν, μεγαλεῖα τὰ σὰ Θεονύμφευτε, καὶ τὸν βυθόν, τὸν ἀνεξερεύνητον ἐξειπεῖν, τῶν ὑπὲρ νοῦν θαυμάτων σου, τῶν τετελεσμένων διηνεκῶς, τοῖς πόθῳ σε τιμῶσι, καὶ πίστει προσκυνοῦσιν, ὡς ἀληθῆ Θεοῦ λοχεύτριαν».

Ἐπιθυμοῦντες παραμυθυτικῶς νά συμβάλλωμεν εἰς τήν ἀναζωπύρρωσιν τῆς ἐλπίδος τῶν χριστιανῶν καί τήν καταφυγήν αὐτῶν εἰς τό Θεοχαρίτωτον πρόσωπον τῆς Κυρίας τῶν Ἀγγέλων καί προστασίας τῶν ἀνθρώπων, παραδίδομεν τά παρόντα θαυμαστά σημεῖα, τά ὁποῖα καταγράφονται εἰς τό ἀνά χείρας βιβλίον, ἅτινα συλλέξαμεν ἐκ διαφόρων παλαιῶν καί νέων βιβλίων θαυμάτων μέ ἐλαφράν διασκευήν τῆς γλώσσης, διά κατανόησιν ὑπό τῶν πολλῶν, μέ τήν εὐχήν ὅπως τήν Κυρίαν Θεοτόκον εἰς τάς διαφόρους περιστάσεις ἐπικαλούμενοι, εὕρωσι ἄμεσην τήν πλήρωσιν τῶν αἰτημάτων αὐτῶν.

«Ἐν ὕμνοις εὐχαρίστοις δοξολογῶ, καὶ γεραίρω τὸ ἄμετρον ἔλεος, καὶ τὴν πολλήν, δύναμίν σου ὁμολογῶ καὶ τὰς εὐεργεσίας σου, ἂς ὑπερεκένωσας εἰς ἐμέ, κηρύττω, μεγαλύνω, ψυχῇ τε καὶ καρδίᾳ, καὶ λογισμῷ καὶ γλώσσῃ πάντοτε».

Ἡ Χάρις, ἡ σκέπη, ἡ προστασία, τῆς Κυρίας Θεοτόκου Χαρᾶς τῶν Θλιβομένων, μετά πάντων τῶν προσκυνούντων καί τιμώντων Αὐτήν.

Ἔγραψα ἐν τῷ κελλίῳ μου
τῷ Σαββάτῳ τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου.

Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τελευταῖο ὁριακό ἐπεισόδιο τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας εἶναι ὁ θάνατος τοῦ σώματος. Τό γεγονός αὐτό πάντοτε προβλημάτιζε καί προβληματίζει τόν ἄνθρωπο.

Ὁ θάνατος μᾶς θέτει ἐρωτήματα μεγάλης σημασίας. Ποῦ πηγαί- νουμε μετά θάνατον; Συνεχίζουμε νά ζοῦμε; Τί συναντᾶμε ἐκεῖ; Ποιός τρόπος ζωῆς μᾶς περιμένει; κ.τ.λ.

Ἀπάντηση σέ ὅλα αὐτά τά ἐρωτήματα δίνει πρωτίστως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἁγία Γραφή, καί ἐν συνεχείᾳ «οἱ ἰδόντες καί παθόντες τά θεῖα» πνευματοφόροι Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Μ’ αὐτή τή βάση τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος ἀποδεχόμαστε πώς ὁ προσωπικός θάνατος θά εἶναι τό τελευταῖο ἐπεισόδιο τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας· ἀλλά καί τό ξεκίνημα μιᾶς «ἄλλης βιοτῆς», ἑνός καινούργιου τρόπου ζωῆς, ἐντελῶς ξένου καί διαφορετικοῦ ἀπό αὑτόν τῆς ζωῆς στή γῆ καί στόν παρόντα κόσμο. Γιά ἐκείνους βεβαίως πού ζοῦν ἔξω ἀπό τό χῶρο τῆς χριστιανικῆς πίστεως ὁ θάνατος παραμένει τό κατ᾿ ἐξοχήν γεγονός φθορᾶς καί ἀφανισμοῦ τῆς ζωῆς, ἕνα μυστήριο πραγματικό καί παράλογο πού γεμίζει μέ φόβο καί ἀμηχανία κάθε ἀνθρώπινη ὕπαρξη.

Κατά τήν πολυετῆ διακονία μας πολλές φορές δεχτήκαμε τά ἐνα- γώνια ἐρωτήματα τῶν χριστιανῶν μας, σχετικά μέ τὀ γεγονός τοῦ θανάτου, ἰδίως δέ ἀπό νέους ἀνθρώπους, ὅπου ὁ «σύγχρονος» τρόπος τῆς ζωῆς τους, τούς στερεῖ τήν ἐλπίδα τῆς αἰωνιότητος καί τήν καταφυγή στήν ἀγάπη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Ἐπιθυμοῦντες νά συμβάλλουμε εἰς τήν ἀπάντησιν τῶν ἐρωτημά- των αὐτῶν, ἐπιλέξαμε τόν πατερικό λόγο, μ’ ἐλαφρά διασκευή τῆς γλώσσης τῶν κειμένων, πρός πλήρη κατανόησιν ὑπό τῶν πολλῶν. Τό θέμα πού διαπραγματεύεται τό βιβλίον δέν ἐξαντλεῖται. Καί αὐτοί πού θέλουν νὰ ἐντρυφήσουν εἰς βάθος, μποροῦν ν’ ἀνατρέξουν σέ ἐπι- στημονική θεολογική βιβλιογραφία καί σέ ἄλλα παρεμφερῆ βιβλία, τά ὁποῖα δόξα τῷ Θεῷ ἀφθονοῦν στίς ἡμέρες μας.

Εὐχόμεθα ἀπό τήν καρδιά μας εἰς τούς ἀναγνώστας τοῦ πατερικοῦ λόγου, νά εἰρηνεύσουν λύνοντας τίς ἀπορίες τους καί νά προσα-νατολισθοῦν πνευματικά ἀκολουθόντας τό ἐσφαγμένο ἀρνίο «ἵνα ζωήν ἔχωσι καί περισσόν ἔχωσι» (’Ιωαν. 1, 10).

Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος
Μοναστικός Οἶκος Παναγία ἡ Χαρά τῶν Θλιβομένων
Παλαιοχώριον Χαλκιδικῆς

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ἁγίας μας Ὀρθοδόξου ᾽Εκκλησίας, ὅπως αὐτή ἀποκαλύπτεται μέσα ἀπό τήν Ἀγία Γραφή καί τούς πνευματοφόρους Ἅγίους Πατέρας μας, ὁ τόπος πού κατοικοῦν οἱ πεπτωκότες ἄγγελοι (οἱ δαίμονες), εἶναι ὁ χῶρος τοῦ ἀέρος μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀποκαλεῖ στήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή του (6, 12) τούς πεσόντες ἀγγέλους «Τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις», καί τόν ἀρχηγό τους «τόν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος» (’Εφεσ. 2,2). Ὅταν λοιπόν ἡ ψυχή ἑνός χριστιανοῦ ἀφήσει τήν κατοικία της στή γῆ (τό σῶμα), τήν λαμβάνουν οἱ ἅγιοι ἄγγελοι καί ἀρχίζουν νά ἀνεβαίνουν πρός τόν οὐρανό. Στόν ἀέρα περνοῦν ἀναγκαστικά ἀπό τό χῶρο τῶν ἐναερίων πονηρῶν πνευμάτων (δαιμόνων), οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν μέ κάθε τρόπο νά ἐμποδίσουν τό δρόμο τῆς ψυχῆς πρός τά ἐπάνω, παρουσιάζοντας μέ κάθε λεπτομέρεια τίς ἁμαρτίες πού ἔπραξε ἡ ψυχή αὐτή στή γῆ, καί νά τήν ὁδηγήσουν στήν αἰώνια κόλαση.

Τά τάγματα αὐτά τῶν δαιμόνων ὀνομάζονται τελώνια, διότι ἐλέγ-χουν ἐξονυχιστικά (ὅπως οἱ τελωνιοφύλακες στά τελωνεῖα τίς ἀπο- σκευές τῶν ἀνθρώπων), τίς ψυχές τῶν ἀποθανόντων. Γιά αὐτή τήν δυσκολοτέρα ὥρα τῆς ἐξόδου τοῦ ἀνθρώπου, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἔχει καθιερώσει προσευχές στόν Κύριο καί τήν Παναγία μας. Καθημερινά στίς ἀκολουθίες τοῦ νυχθημέρου, Μεσονυκτικό, Ἀπόδειπνο κλπ. παρακαλοῦμε νά ἀποφύγουμε τήν ἐπαφή μέ «τίς σκοτεινές καί ζοφερές ὄψεις τῶν δαιμόνων».

«Ἵλεως γενοῦ μοι Δέσποτα καί μή ἰδέτω ἡ ψυχή μου τήν ζοφεράν καί σκοτεινήν ὄψιν τῶν πονηρῶν δαιμόνων· ἀλλά παραλαβέτωσαν αὐτήν ἄγγελοί σου φαιδροί καί φωτεινοί» (Ἀκολουθ. Μεσονυκτικοῦ).

Ἡ διαδικασία αὐτή τῆς μερικῆς κρίσης τῶν ψυχῶν, ὀνομάζεται τελωνισμός. Μετά τήν ὁλοκλήρωση αὐτῆς τῆς μερικῆς κρίσεως, ἡ ψυχή καταλήγει στήη «μέση κατάσταση», στήν ὁποία προγεύεται, ἀνάλογα μὲ τὰ ἔργα, πού ἔπραξε τόν παράδεισο ἤ τήν κόλαση, περιμένοντας τήν τελική κρίση τοῦ Θεοῦ.

Τέλος, τὰ ὅσα γράφονται στή συνέχεια, πρέπει νά ἐννοηθοῦν ἀνθρωποπαθῶς, καθώς καί ἡ περιγραφή τοῦ παραδείσου, διότι ἄλλως δέν μποροῦν νά κατανοηθοῦν ἀνθρωπίνως αὐτά πού «ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη» (Α΄Κορ. 2, 9).

ПРЕДИСЛОВИЕ

Последнее событие нашей земной жизни – смерть тела. Это событие, стоящее на границе с Вечностью, всегда волновало человека. Встречаясь со смертью, каждый задает себе очень важные вопросы. Куда мы попадем после смерти? Продолжится ли наша жизнь после смерти? Что мы там найдем? Какой образ жизни нас ждет?

Ответы на эти вопросы мы находим в Слове Божием – в Святом Писании и далее у «видевших и переживших» Святых Отцов нашей Церкви. С православной точки зрения, смерть – это окончание нашей земной жизни и переход в иную жизнь, начало нового образа жизни, совершенно иного и непохожего на нашу прежнюю жизнь здесь, на земле. Для многих людей, находящихся за пределами Христианской веры, смерть является событием тления и окончания жизни, непонятная и странная тайна, внушающая страх, обескураживающая людей.

На протяжении многих лет служения в Церкви, нередко к нам обращались прихожане с этим, особо волнующим их, вопросом о смерти. Чаще всего за разъяснениями приходили молодые люди. Современный образ жизни часто лишает их надежды вечной жизни, скрывает возможность обращения к любви Божией.

Желая данной книгой внести вклад в ответ на вопросы о смерти, мы избрали в качестве руководства слова святых Отцов Церкви, но постарались преподнести их в удобном и понятном широкому кругу читателей виде для облегчения их понимания. Вопрос, которого мы касаемся в книге, неисчерпаем. Те, кто хотел бы познакомиться с ним более глубоко, могут обратиться к очень богатому сегодня научному списку богословской литературы.

Мы от всего сердца желаем нашим читателям святоотеческого слова умиротворения в решении жизненных вопросов и духовного следования Закланному Агнцу, «чтобы имели жизнь и имели с избытком» (Иоан.10: 10).

Архимандрит Игнатий.
Монашеская обитель в честь иконы
Пресвятой Богородицы “Скорбящих Радость”
Палеохори, Халкидики

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Με την χάριν του Κυρίου και την σκέπην της Παναγίας προβαίνομεν εις την επανέκδοσιν ενός παλαιτύπου, σπουδαιοτάτου και ψυχωφελεστάτου βιβλίου (δυσευρέτου σήμερον) ονομαζομένου “ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ”. Tο πάνυ ωφέλιμον τούτο βιβλίον συνεγράφη υπό του Κερκυραίου Ιατροφιλοσόφου Νικολάου Βουλγάρεως τη προτροπή του Μ. Πρωτοπαπά Κερκύρας Χριστοδούλου, κατά σάρκα αδελφού του συγγραφέως, εν έτει 1681, ότε και εξεδόθη. Λογους της συγγραφής και εκδόσεως επικαλείται ο Μ. Πρωτοπαπάς, το “απλούν των ιερέων και την κοινήν ωφέλειαν του ιδίου αυτού ποιμνίου”. Η έκδοσις του διδακτικού τούτου βιβλίου εγένετο εις δύσκόλους καιρούς δια την ορθόδοξον πίστιν και ανέθρεψεν, εστήριξεν, εγαλούχισεν εις αυτήν και εμόρφωσεν κατά Χριστόν γενεάς Ορθοδόξων Χριστιανών, κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι υπέφερον τα πάνδεινα με σκοπόν τον εκλατινισμόν των.

Ηυτύχησα εκ παιδικής ηλικίας να ενωτισθώ το περιεχόμενον τούτου, εις τας αλησμονήτους εκείνας εσπερινάς συνάξεις των απλοϊκών και εν πολλοίς αγραμμάτων νησιωτών γειτόνων μου, πότε εις μίαν οικίαν και πότε εις άλλην κατά τας μακράς νύκτας του χειμώνος (τας εις την τοπικήν διάλεκτον λεγομένας [ε] σπερατζάδας) όπου παρά τον κάματον της ημέρας εις τούς ελαιώνας και τα περιβόλια, καθήμενοι παρά την θάλπουσαν εστίαν, χαρούμενοι και ευδιάθετοι, είχον την διάθεσιν ζωηράν να ενωτίζονται τα της πίστεως και ευσεβείας. Αλησμόνηται συγκινητικαί στιγμαί (αι οποίαι εχάθησαν, φευ, ανεπιστρεπτί), καθ’ ας ο ολιγογράμματος εξ’ αυτών, συλλαβίζων πολλάκις προσεπάθη εις επήκοον πάντων να αναγνώση το παρόν βιβλίον τετυπωμένον μάλιστα με την αρχαίαν γραφήν.

Tούτο, περιελθόν εις την κατοχήν μου κληρονομικώς παρά του εκ μητρός θείου μου, κατά την εφηβικήν μάλιστα ηλικίαν, ωφέλησεν την ψυχήν μου τα μέγιστα και κατήρτισέ με σπουδαίως εις τα της πίστεως και λατρείας, ομοίως και εις τα της Εκκλησίας, καθ’ ότι υπήρξεν δι’ εμέ αστείρευτος πηγή συνεχούς πνευματικού ανεφοδιασμού. Διακονών τον λόγον του Θεού και περιοδεύων επί είκοσι και πλέον έτη την ύπαιθρον της ελληνικοτάτης γης της Μακεδονίας (και δη της Βορείου Χαλκιδικής) συναλιζόμενος δε μετά του λαού του Θεού και διαπιστώνων οσημέραι την άγνοιαν περί βασικών θεμάτων πίστεως, δόγματος και πνευματικών υποχρεώσεων, ιδιαιτέρως μεταξύ των νέων μας, εθεώρησα την επανέκδοσιν του παρόντος βιβλίου χρήσιμον· με την πεποίθησιν ότι τούτο ένεκα του εποικοδομητικού περιεχομένου ου μην, αλλά και του τρόπου μεθ’ ου προσφέρεται θα συμβάλη σπουδαίως, χάριτι Θεού, εις την πνευματικήν κατάρτισιν των αναγνωστών του.

Εν κατακλείδι βαθείαν αισθάνομαι την ανάγκην όπως εκ μυχίων καρδίας ευχαριστήσω τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ.κ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΝ και πολυσέβαστόν μοι Γεροντα, όστις πλουσίαν παρείχεν την ευλογίαν και ολόθυμον την συγκατάθεσίν του, δια την έκδοσιν του παρόντος βιβλίου.

Αρχιμ. Ιγνάτιος Ριγανάς
Ιεροκήρυξ – Γεν. Αρχ. Επίτροπος Ι. Μ. Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου